Kondorraren erreinuan

Mendi gehiago egiteko irrikitan nago, orainartekoa primeran joan da eta oso gustora ibili naiz zentzu guztietan. Gorputzak ondo erantzun du eta altuerak ez du buruko minik eragin. Oso indartsu sentitzen naiz eta jende bila nabil beste igoera bat antolatzeko. Pisco mendia daukat buruan, ikastaroko azken egunean edaten egon ginen edariak momentu onak ekartzen dizkit oroitzapenera eta esan didatenez hiru edo lau egunetan egiteko mendi polita eta erraza da. Mataraju da bere benetako izena eta LLanganuko deituriko aranetik egiten da igoera. Ikastaroko jente dexente geratu da herrian eta Tambo deituriko hostalean elkartzen dira. Gainera Ike eta bere kuadrilla bertakoak dira eta eskalatzeko geratzen gera Los Olivosera joateko, herritik 10 minutura dagoen eskalada eskolara. Nire kuadrillatsoa eginda, beraiekin pasatzen ditut atseden egunak hitzegiten, eskalatzen,pelikulak ikusten, jaten, edaten... latzaaaa!!!!. Gainera hostalean kriston mugimendua dago eta jende berria sartzen da momentu oro eta kriston giroa dagoenez Tulumeko egunak ekartzen dizkidate burura. Argentina eta Chileko lagunekin ibiltzen naiz egunero, matea gora eta behera egun guztian zehar eta batzuk herriko taberna batzuetan lan egiten hasi direnez, poteoa egiteko lekuak ere baditut.

Horrela pasatzen det astebete eta ikusita jendea ez dela animatzen Ikek gomendatutako hiru eguneko ibilbide zirkularra egitea erabakitzen det. Ibilbide erraza dela esaten dit ( beti bezala) eta mendi giden eskolako ikasleak erabiltzen dute entrenatzeko. Quilcahuanca arana igoko dut lehenengo egunean eta beste aran batekin elkartzen den lekuan pasako dut gaua (4250m), bigarrenean Choco ( 4950m) lepotik gertu pasako dut gaua eta hirugarrenean Huapi pasabidea gurutzatu ondoren ( 5020m) Churupeko aranetik bera herriraino. Ibilbide luze eta malkartsua da eta hiru egunetan ez dut gizakirik ikusi, behi eta zaldien artean ibili naiz denbora guztian. Eguraldia oso ona da eta parajea ikusgarria. Baino motxila toperaino eramanda zama gero eta astunagoa egiten da. Denda, zakua, sukaldea eta janariarekin motxila erdia eta arroparekin, botikinarekin eta esterillarekin beste erdia. Hala ere, eguraldiak eta paisaiak igoera errezten dute eta indarberritua ateratzen naiz abentura honetatik. Oraingoan termak eta masajea izango dira sufritutakoaren opari, beno eta janaria zer esanik ez.

Ainbeste desiatutako Piscoren igoera iritsi da azkenean, eguraldi oso kaxkarra izan dugu ia aste osoan eta honek dena ondo prestatzen lagundu digu. Hiru egunetan egiteko erabakia hartu genuen nire bidaikideak izango diren Ale Fracceti eta Carlanga Charlyrekin batera. Lehenengoa hostalean ezagutu nuen eta bigarrena ikastaroan. Ale aurreko urtean etorri zen denboraldirako eta aurten bizitzera etorri da Huarazera. Oso gustoko du ingurua eta primeran ezagutzen ditu bertako mendi batzuk. Lolarekin bizi da hostalean eta snowarekin jeisten ditu maldan bera ahal dituenak.Txikitatik mendian bizitakoa da, Italiako Alpeetan eta maite du egiten duena. Bestalde Carlanga ,Chileko basamortuan bizi den laguna, bertako sumendietan trekking ezberdinak egiten ditu gida bezala eta Huarazen ere lanean dabil baino hiru egunetako baimena eskatu du gurekin etortzeko. Hori da gure expedizioa oraingoan, arrierorik eta astorik gabe egingo dugu eta kombi batek Cebollapanpan ( 3850m ) utziko gaitu, ibilbidearen hasieran. Igoera ikusgarria da eta patxaraz hartu dugu inguruaz gozatzeko. Bertan ikusi ditugu gaztetxo pilo bat astoekin batera material guztia igotzen ziztu bizian. Motxilak oraingoz ez du gehiegi pisatzen eta indarrak gorde behar ditugu biharko igoerarako. Oraingoan ekarri dugun motxilak 12 kilo pisatzen ditu. Gehien flipatu duguna agentzia baten bitartez etorri diren bikote batekin izan da. Guk egin behar genuen ibilbide berdina egin behar zuten eta lau asto behar izan dituzte material guztia eramateko, sukaldaria y la ostia. Lehenengo gaua kampamento basen ( 4680m) egin genuen Refugioaren azpian, Ale vivac egiten eta gu dendatan txokazo batetan,Huandoy eta Huascaran mendien magalean. Eguraldia ezinhobea izan da egun guztian zehar eta gaua ilargiz beteta eta hotzik gabe iritsi da. Zerbait afaldu aurretik coca hostoak erabili ditugu mendiari eta izpirituei baimena eskatzeko eta hauen babesa izateko . Harri baten azpian bakoitzak hiru hosto jarri ditugu Alek esan bezala eta ni mendiari begira geratu naiz tartetxo batean baimenaren zai.

Morrena erraldoi bat gurutzatu behar izan genuen igoeraren hasieran, glaziare baten aztarna zaharra eta urte gutxitan izotzik gabe geratzen ari dena gizakiaren gehiegikerien ondorioz eta bere parean Pisco mendiak itxoiten gintuen gauaren iluntasunak argitzen zuen bitartean. Berriro goizeko ordubatetan abiatzea erabaki genuen eta beste zazpi orduko igoera bati ekin genion. Bigarren kampamendura iritsi eta bertan hasi ginen elurrerako materiala prestatzen, kranpoiak,pioleta arnesa eta 60 metroko soka hirurak enkordatuta igotzeko. Esan digutenez, mendi honek zartatu dexente ditu eta kontu handiarekin ibili behar gara. Elurretan lehenengo maldak oso gogorrak izan ziren elurra askea zegoelako eta hasieratik pioletak erabili behar izan genituen irikitako bideari ekiteko. Leporaino iristea zaila izan bazen, tontorreraino iristea are luzeagoa izan zen. Denbora guztian ikusten genuen baino etzen inoiz iristen. Hala ere, oraingoan hobeto prestaturik etorri ginen eta janaria eta edaria ez genuen faltan somatu. Tontorrera iritsi orduko ekialdetik lainoa sartzen hasi zen eta konturatu orduko gure gainean zegoen. Beraz argazki batzuk atera eta ziztu bizian abiatu ginen beranzko bidean. Alek snoweko tabla jarri eta guk ia lau ordu behar izan genuena berak zazpi minututan jeitsi zuen. A ze nolako inbidia!!!!!!. Gure dendetara leher eginda iritsi ginen Carlanga eta biok, morrena gurutzatzea izan zen gogorrena, igoerak leher eginda utzi ondoren harroken artean gora behera ibiltzeak guztiz akabatu gintuen. Gainera morrenatik ateratzeko kriston aldapa kaxkarra igo behar izan genuen eta hemendik azkeneko jeitsiera kampamenduraino. Azkenean, 14 ordu behar izan genituen ibilbide guztia egiteko eta presaka ta korrika jeitsi beharrean Cebollapanpako bilgunera, beste gau bat eman genuen bertan indarrak berreskuratzeko. Mendiak baimena eman digunez eta lainoak tontorrean geratu direla kontutan hartuta lekuaz gozatzeko tartea hartu dugu.

Mendikate txuriko refugio guztiak Mato Grosso deituriko proiektu baten laguntzaz eraiki eta bideratu dira. Proiektu honen kudeaketa inguruko elizek eramaten dute eta ateratako irabazi guztiak zonaldeko jende behartuearentzat erabiltzen dute ( edo beintzat guri horrela saldu digute). Guk Piscon dagoen Refugio Peru ezagutzeko aukera izan dugu, 4765metrotara dagoena eta Italiatik etorritako lau mendizalek eramaten dute aurtengo denboraldian. Ale beraiekin hizketan hasi zen iritsi ginen egunean uraren beharra genuelako eta arratsaldeak bertan pasa ditugu beste mendizaleekin hizketan eta tximiniaren goxotasuna partekatzen. Hemendikan dauden bistak izugarri politak dira eta bigarren arratsaldea oso oskarbi zegoenez, Huandoy eta Huascaran mendien handitasunaz gozatzeko aukera paregabea eman zigun momentuak. Hurrengo goizean presarik gabe jeiki eta pixkanaka jeitsi ginen Cebollapanapara eta bertan denbora dexente itxoiten egon behar izan ginen combi batek Huarazeraino bueltatzeko, oraingoan ere irrifarra ez zen gure aurpegietatik ezabatu. Oso experientzia aberasgarria izan da hirurontzako eta herrira iritsi aurretik beste proiektu bat dugu buruan, Copa mendia ( 6188m)igotzea lau egunetan.

Después de unos días de reposo estoy deseando volver a la montaña. La aclimatación ha sido muy buena y he podido disfrutar en todos los sentidos. El cuerpo ha respondido de lujo y no he sufrido de dolores de cabeza. Me encuentro muy fuerte y estoy buscando gente para poder hacer otra ascensión. Tengo en mente el Nevado Pisco que según me dijeron en la casa de guías es una ascensión para principiantes. Es un trekking que se puede hacer en tres o cuatro días y que supera en 200 metros la altura del Ishinka. Su verdadero nombre es Mataraju y se comienza la ascensión desde el Quebrado LLanganuco. Varios de los compas del curso se han quedado en Huaraz ya que pronto empieza la temporada alta y necesitan plata para regresar a su casa. [email protected] se hospedan en el Tambo y además está la cuadrilla de Ike con la que nos vamos a escalar a los Olivos, la escuela de escalada que se encuentra a sólo diez minutos del centro. Así que tengo mi propia cuadrilla con la que pasar mis días de descanso charlando, comiendo, bebiendo, fumando,viendo películas....... muy duroooo!!!!!. El hostal tiene mucho movimiento y siempre hay buena onda así que irremediablemente me recuerda a mis días de Tulum. La mayoría de mis compas son Argentinos o Chilenos y el mate se convierte en inprescindible. Es verdad que cuando te acostumbras al sabor amargo que tiene al principio termina por gustarte y como uno más terminé cayendo en sus garras. Además la mayoría trabaja en diferentes bares y restaurantes así que el poteo está asegurado!!!!.

Tras pasar una semana buscando y no encontrar a nadie con ganas de hacer la ascensión me dispongo a hacer una ruta circular de tres días recomendada por Ike, mi compa del cursillo. Es una ruta muy popular entre los aspirantes a Guía de Montaña debido a su cercanía y fácil acceso. El primer día se asciende por el Quebrado Quilcahuanca hasta la bifurcación que nos adentra por la Quebrada Tullpacocha ( 4250m), el segundo día ascensión hasta el collado Choco ( 4950m) y en el tercero cruzaremos por el paso Huapi para luego descender por la Quebrada Churup hasta Huaraz. Es una ascensión larga y escarvada y no me encuentro con nadie durante casi todo el trayecto. Caballos y vacas han sido mi compañía durante el recorrido y el buen tiempo y las vistas hacen de este lugar un paraje inolvidable. La mochila es el único pero de esta caminata, ya que a medida que pasan las horas y los días parece que su peso aumenta. La tienda, el saco y utensilios de cocina ocupan la mitad, mientras la ropa, el botiquín y la esterilla la otra mitad de la mochila. Tras no tener ningún percance serio en todo el trayecto, regreso a Huaraz con energias renovadas y esta vez las aguas termales y un buen masaje descontracturante serán mi autoregalo.

Por fin ha llegado el tan deseado ascenso al Nevado Pisco y debido a la climatología adversa de la última semana hemos tenido tiempo de sobra para prepararnos a conciencia. La nueva expedición la formamos Ale Fracceti, Carlanga Charly y un servidor y tras deliberarlo detenidamente hemos decidido que lo vamos a hacer en tres días. Al primero lo conocí en el hostal y al segundo en el curso de rescate. Ale es un italiano que conoce bien las montañas del corredor de Huaylas ya que el año pasado vino para toda la temporada y se enamoro del lugar. Este año se vino a vivir aca y por ahora se hospeda en el hostal con Lola, su novia Argentina. Es un apasionado de la montaña y el snow es su locura. Siempre se va a la montaña con su tabla y desciende los nevados por las paredes mas verticales. Carlanga en cambio es Chileno y trabaja como guía de montaña en el desierto de Atacama, en San Pedro. Ahora en Huaraz trabaja en un restaurante pero se a ha pedido tres días para venir con nosotros. Gracias a los contactos de Ale conseguimos el material y el transporte a muy buen precio. Hemos decidido hacerlo sin asnos ni arrieros, así que una combi nos dejará en Cebollapampa ( 3850m), el comienzo de nuestra ascensión. Nos lo tomamos con mucha calma, el día nos regala un cielo despejado y nos da la oportunidad de disfrutar de las espectaculares vistas. Las mochilas pesan alrededor de 12 kilos y todavía no se siente su peso pero al ver como suben los arrieros con comida y material casi corriendo te das cuenta que no naciste en las montañas. Todo el material lo subian al campamento base ( 4680m) para una pareja inglesa que iba a hacer la misma ascensión que nosotros. Nosotros flipamos con todo lo que subieron, en cuatro asnos,con cocinero y la ostia. Ale conocía el campamento base y dormimos debajo de tres rocas gigantes. El lugar era increible , una de las rocas se había quedado de tal forma al caer que había creado una cueva bajo ella y es ahí donde Ale hizo vivac. Yo me puse con mi tienda detrás de la segunda roca y tras dejar todo preparado cenamos la pasta con tomate que habíamos traido. Antes de dormir le pedimos a la montaña y a los ancestros permiso y protección enterrando tres hojas de coca debajo de una piedra como nos propuso Ale y como la noche estaba despejada y no hacía nada de frío me quede durante un rato esperando su respuesta.

Teníamos que cruzar una morrena gigante nada más empezar la ascensión, que te daba la dimensión de la grandeza del glaciar que debido al calentamiento global había ido mermando en las últimas décadas. La noche estaba despejada y las luces de la expedición que caminaba delante nuestro nos daba la referencia para no perdernos en la maraña de rocas. Volvimos a salir a la una de la mañana esperando llegar a la cumbre en siete horas. Preparamos todo el material de escalada nada más llegar a la nieve, crampones,piolet , arnés y cuerda de 60 metros para encordarnos los tres después de dejar atrás el segundo campamento base. Nos dijeros que podríamos encontrarnos con alguna grieta por el camino y toda preocupación es poca. Las primeras rampas resultaron ser muy duras porque la nieve estaba muy blanda y tuvimos que echarle mano al piolet desde el principio a pesar de tener huella marcada. Si llegar al collado fue dificil, el interminable camino hasta la cima alargo la alegría porque a pesar de estar viéndolo en todo momento parecía que nunca nos acercábamos. A pesar de todo,esta vez vinimos bien preparados y no nos falto ni el agua ni la comida. Para cuando llegamos a la cima las nubes del este empezaban a tapar el cielo y no tuvimos mucho tiempo para disfrutar de nuestro logro. Unas cuantas fotos y empezamos el descenso apresuradamante para que no nos alcanzaran pero el cielo se cerro a nuestro alrededor y no pudimos gozar de las vistas en la bajada. Ale se puso la tabla de snow y tardo siete minutos en bajar lo que nosotros cuatro horas. Lo que ha tenido que disfrutar el cabrón del el!!!!!. Que buena compadritoooo!!!!. LLegamos muy cansados a la tienda, cruzar la morrena resulto ser una procesión interminable que culminaba con una subida tortuosa por una pared de piedra arenosa para terminar al fin con un cielo despejado y unas preciosas vistas del Nevado Huascaran, la cumbre de los Andes Peruanos. Necesitamos 14 horas para hacer todo el trayecto y decidimos recuperarnos en el campamento base para descansar y recuperar fuerzas para así disfrutar mañana del descenso a Cebollapanpa . Vamos a aprovechar que las montañas nos dejan disfrutar de su grandeza cuando las nubes se quedan reposando en su cima.

Todos los refugios que se han construido en la Cordillera Blanca han sido suministrados y apoyados por el proyecto Italiano Mato Grosso. La iglesia es la encargada de administrarlos y las ganancias íntegras se utilizan para ayudar a los más necesitados de la zona ( así nos lo han vendido!!! ) . Nosotros hemos tenido la oportunidad de conocer el Refugio Peru, que se encuentra a una altitud de 4765 metros y que esta gestionado por cuatro colegas Italianos durante esta temporada. Ale empezó a hablar con ellos para pedirles agua y terminamos disfrutando del calor de la chimenea con una buena conversación las tardes que pasamos allí. Las vistas de aquí son increibles y el segundo atardecer nos regalo un cielo despejado para admirar los asombrosos Nevados Huandoy y Huascaran. A la mañana siguiente nos despertamos sin prisa y nos tomamos la bajada con tranquilidad, para seguir disfrutando del momento y el lugar. La espera fue larga en Cebollapanpa pero conseguimos una combi que nos llevara hasta Huaraz con otra sonrisa dibujada en mi cara y en la de mis compas. Ha sido una experiencia muy enriquezedora para los tres y antes de llegar al pueblo, teníamos otro proyecto en mente, ascender el Nevado Copa( 6188m) en cuatro días.

Copa mendiaren igoera bertan behera utzi behar izan genuen lehenengo egunean, kampamendura igotzen ari ginela, bi Norbegiarrekin aurkitu ginen bidean eta azkeneko hiru egunetan oso eguraldi txarra egin zuela esan ondoren hobeto pentsatu eta hoberena bueltatzea izango zela erabaki genuen. Hau izan zen mendikate hauetan egindako azkeneko saiakera ze astebete berandugo Limara jeitsi nintzen Aoife nire lagun irlandesarekin elkartzeko. Ekainak 9an bueltatzen zen Irlandara berriro eta Guayaquileko lana utzi ondoren Choquequirao, Machu Picchu eta Cusco ezagutzera abiatu ginen. Machu Picchura iristeko ibilbiderik ezagunena "Inka Trail" izenez ezagutzen da eta hasiera batetan hau egiteko ideia geneukan baino Tambo hostalean Marco Jurado ezagutu nuen, Aleren lagun miña eta ibilbide alternatibo bati buruz hitz egin zidan. Hasieratik izugarri erakargarria iruditu zitzaidan, jende gutxik ezagutzen duelako eta zortzi edo bederatzi eguneko mendi ibilbide baten ondoren Aguas Calientes herrixkara iristen zarelako, Machu Picchura igotzeko abiapuntua. Marcorekin oso erlazio ona egin nuen Huarazen pasatako egunetan eta paper batetan egin zidan ibilbide guztiaren mapa nahiko zehaztu bat.

Liman Aoiferekin elkartu ondoren hasi zen bidai honetan bizi izan dudan abenturarik ikusgarriena eta aberasgarriena baino aldi berean gogorrena ere. Cachora deituriko herrixka batetara iritsi behar ginen ibilbideari hasiera emateko eta horretarako hiru eguneko bidai luze batetan murgildu ginen mendi eta aranetan barrena garraiobide ezberdinen barruan.Gerora jakin genuen errezagoa dela Cuscoraino igotzea eta hemendik Cachorara joatea baino momentuan momentuko erabakia izanda, Huancayon egin genuen lehenengo gaua, ikastaroan egindako lagun baten etxean eta orduan konturatu ginen errepide okerra aukeratu genuela.Hala ere bertan indarberritzeko aukera paregabea izan genuen, aukera askoren artean oso ondo jan genuelako . Hemendik aurrera mendiko errepide gehienak oso estuak eta harriskutsuak dira ibilgailu handietarako eta kilometro gutxi egiteko denbora gehiegi behar dugu. Pick up batetan mugitzea erabaki dugu eta garestiagoa izatearekin batera, errepide guztia berritzen diardute lanean eta kilometro asko izan ez arren, mantsoegi ibiltzen gara leku batetik bestera iristeko. Azkenean Abancay hirira iristen gara , bertan gau bat pasatzeko asmoarekin. Falta zaigun materiala lortu, beharrezko elikagaiak erosi eta Cachorara igotzeko. Aoifek zaku bat eta aislantea behar zituen eta alokatzeko aukerarik izan ez genuenez erosi behar izan genituen Cuscon saltzeko asmoarekin. Baino Aoifek tentsio igoera bat izan zuen eta hospitalean bukatu genuen arratsalde horretan. Gaua herrian pasatzea erabaki genuen, atseden hartu eta hurrengo egunean abiatzeko. Eguerdian iritsi ginen herrira eta azken orduko jateko zerbait erosi ondoren ekin genion berez hiru orduko ibilbideari Playa Rosalina deituriko akampalekuraino( 1550m). Honetarako, Capuliyoc leporaino ( 2900m) igo behar gara lehenik, Papadoc ( 5450m) mendi zerratu ikusgarria parean dugularik eta lepoa gurutzatu ondoren Apurimac kanoian barrena ekingo diogu jeitsierari ibaiaren ibilbideari jarraituz. Bi ordu behar izan ditugu leporaino iristeko eta oraindik jeitsiera gogor bat geratzen zaigu munduko hirugarren kanoirik handienetik, Apurimac-eko aranetik. Gaua egiten zaigu bidean eta miradorean geratu behar gera lotan hondartzaraino iritsi ezinik.

Hurrengo goizean, arrieroak esnatzen gaituzte bere astoekin dendaren ondotik pasatzen hasten direnean, goizeko 5ak aldera. Dena jaso eta fruta pixkat jan ondoren Rosalina hondartzara jeisten hasten gara eta atzo pentsatzen hasi ginena etorri zaigu burura berehala. Ibilbidea oso gogorra da, jeitsiera eta igoera handikoa eta gure motxilak duten pisuarekin ezingo dugu gustora egin. Gainera Aoiferen motxila oso txarra da eta sorbaldako minarekin dabil hasi ginenetik. Hondartzara egunsentiarekin iristen gara nik bi motxilak gainean ditudala eta kriston mala ostiarekin. Bertan, gosaltzen dugun bitartean arriero batekin hitz egiten dugu gure intentzioaren berri emateko. Berak esaten digu Choquequiraora igotzeko ez dugula arazorik izango, baino hemendik aurrera oso jende gutxi dagoela prest ibilbidea jarraitzeko,perfila oso gogorra bait da. Azkenean, gosaldu eta indar berritu ondoren aurrera jarraitzea erabakitzen dugu eta hasieran hitz egin dugun arrieroak gurekin ibilbidea egiteko prest dagoela esan ondoren prezioa adostu eta ibilbideari ekiten diogu. Apurimac ibaia gurutzatzeko zubia azkeneko uholdeetan desegin zenez, oraingoz motxilak eramateko metalezko kutxa baten barruan egiten dugu. Marampata deituriko herrixkan egingo dugu lo egun honetan, baino iritsi aurretik 1300 metroko desnibela duen igoera gogor bati egin behar diogu aurre eta Santa Rosa herrixkan bazkaldu arren leher eginda iristen gara gaurko helmugara. Lekua ikaragarri polita da eta oraingoz gogotsu gabiltza abenturarekin jarraitzeko.

Goizean goiz atera gara hirugarren egunean, bi edo hiru ordutan Parkera iritsi, bertako akanpalekuan denda eta gure gauza guztiak prest utzi eta geratzen diren eguzki orduetan parkeaz eta bere inguruaz gozatzeko. Gaurkoan ez dugu arrierorik, beste talde bat igo behar duelako Marampatara eta berarekin hurrengo goizean geratu gara parkeko akanpalekuan ibilbidearekin jarraitzeko. Parkea 3033m-ko altueran aurkitzen da eta bere izena Quechua hizkuntzan urrezko sehaska esan nahi du. Gaur egun ez da oso famatua, bertara iristeko modu bakarra oinez bait da, 30 km-ko ibilbide malkartsuari aurre egin ondoren. Baino bertako aukerak ikusita eta Machu Picchuren ahizpa sakaratua bezala aurkeztu ondoren teleferiko bat egin nahi dute bertara iristeko eta bere xarma guztia apurtzeko. Oraingoz bakarrik %40 dago ikusgai eta beste guztia ohianak jan du mende askoren ondoren. Guk ia arratsalde guztia plaza nagusian eman dugu zelaian botata belarraren gainean dana ikusi ondoren. Ez dugu ia inor ikusi egun guztian eta honek lekuarekin konektatzen lagundu digu. Marampatatik txakur batek jarraitu gaitu eta gurekin egon da egun guztian zehar. Ikusgarriak dira inguruko parajeak eta ilundu aurretik dendara jetsi gera zerbait afaldu eta ahalik eta gehien lo egiteko.

Hurrengo goizean 5etako jeikita gaude, gure arrieroaren zain. Aoife bizkarreko minez jeiki da eta Jesus ez dela iristen ikusirik oso urduri jartzen da, bueltako bidean pentsatzen. Ordubete berandu baino azkenean iritsi da bere astoarekin eta dena prestatu ondoren ilusio handiarekin abiatzen gara gaurko etaparen bila. Ampay eta Pumasillo mendiak atzean utziko ditugu, Choqequiraorekin batera eta ibai Txuriaren ( Yuraqmayu) aranean barrena sartzen gara. Egun honetan ibairaino jeitsi behar gara, gero berriro igotzeko Maizal deituriko herrixkara. Oso etapa gogorra izan da gaurkoa baino bidetik ain famatuak diren terrazak gurutzatu ditugu, animalien irudi ezberdinak margotuta dituztenak eta ibai Txurian hartutako bainuak ere indarberritu gaitu eguneko azkeneko igoerarako. Zonalde honetan moskitoak dira gure bidailagunak eta kokoteraino amaitu dugu beraien konpainiaz. Tximeleta beltza eta laranja batek ere igoera guztian lagundu digu eta Susanaren izpiritua zela pentsatuta Maizalera iritsi gera arratsalde partean. Bertako familia baten etxeko baratzan lo egin dugu gure dendarekin eta indarberritzeko asmoarekin oilasko bat prestatu dute afarirako. Familia guztiarekin afaldu dugu etxean, aitona, amona, senarra, emaztea eta hiru seme alabekin eta orduan konturatu gera gure arrieroa predikadore bat dela. Afaldu aurretik errezatu egin dugu eta bukaeran familia guztia belauniko jarrita bibliaren pasarte batzuk irakurri dizkie. Gu, errespetu guztiarekin ahal izan dugunean altxatu eta ohera joan gara.

Yanamara iritsi behar ginen hurrengo egunean eta horretarako San Juaneko pasoa ( 4100m) gurutzatu behar genuen igoera malkartsu baten ondoren. Bidean meatza pilo bat aurkitu genituen, gaur egun utzita daudenak baino 80. hamarkadara arte Romainville deituriko familiak uztiatutakoak eta inguruko kalte ekologikoen uztiatzaileak. Gaurko eguna oso gogorra izan da, goizetik indarrik gabe aurkitu naizelako eta gainera gure predikatzaileak bere txapa ematen pasa delako goiz osoa. Gaur gurekin konfidantza hartuta zegoen eta galdetu digu nolatan lo egin dezakegun elkarrekin ezkondurik egon gabe. Hor hasi da bere sermoia eta igoera guztian zehar jarraitu du gure bizitza pekataria konpondu nahian. Hala ere horren ondoren bere bizitza " pekataria " kontatu digu, alkohola, emaztea jipoitu, beste emakumeekin egon... baino gaur egun argiak gidatzen duela eta bla bla bla. Horrela iritsi gara San Juaneko pasora eta bertako panoramikak goizeko momentu txar guztiak begirada baten zapuztu ditu. Vilcabambako mendilerro osoa ikusteko aukerarekin, elurtutako mendi tontorrak, arana eta zelai berdeetan begirada galduta minutuak konturatu gabe pasatzen dira. Bertan atseden hartuta eta indarberritu ondoren, Yanama herrirainoko jeitsiera are ikusgarriagoa egiten da. Ibilbidea arrokan taillatua dago eta momentu batzuetan ain estua egiten da ezinbestekoa dela beldurra eta errespetu nahasketa batekin pasatzea.

Gure asmoa Yanaman autobusa hartu eta zenbait ibilgailu aldaketa egin ondoren Aguascalientes herrira iristea zen. Baino Yanamara iritsi eta errepidea luizi batek estali ondoren hurrengo hiru egunetan gutxienez inkomunikaturik geratu zen herria. Hemen hasi zen gure benetako abentura, dirurik gabe geratzen ari ginen eta Aguascalientesera iritsi arte ez genuen dirua inon lortzeko aukerarik. Geratzen zitzaigun diru eskasa Aguascalientesera iristeko behar genuen eta gure arrieroari beste egun bat edo bi ordaintzeko dirurik ez genuen. Hor pasa genuen arratsalde guztia gure "arazotxoa" konpondu nahian baino aukerak ez ziren oso erakargarriak. Gaualdean afaltzeko orduan elkartu ginen eta Jesuseri gure egoera azaldu genion. Gurekin asko haserretu zen gutaz fidatu ondoren orain ez geniolako dirurik eman nahi, "gringoak beti berdinak zarete"..... Hasieratik gaizki planeatutako abentura honetan ez genuen horrela amaitu nahi eta proposatu genion diruaren ordez mendiko arropa emango geniola. Hurrengo goizean traste guztiak hartu eta Totorako bidean abiatu ginen ibilgailuren bat aurkitzeko esperantzarekin irekia zegoen errepide zatian. Jesusek errepideraino lagundu gintuen eta bertan agurtu ginen bi galtzerdi pare, euritako txubaskeroa eta ahal izan genuen dirua eman ondoren. Barkamena eskatu genion eta azkenean pozik joan zela uste dugu.

Geratzen zitzaigun diru eskasarekin iritsi behar ginen Aguascalientesera eta oraindik bide luzea geratzen zitzaigun bertara iristeko. Errepidea jarraituz jeitsi ginen pixkanaka, Totorara iristeko falta ziren 20 km-ak oinez egiteko asmoarekin. Gure egoerataz ahaztuta, umoretsu jarraitzen genuen gure bidea, hitz egiten eta gure helmugara iritsiko ginenaren zihurtasunarekin. Halako batean kotxe bat ikusi genuen maldan gora eta gelditzeko eskatu genien. Gure egoera azaldu ondoren luizia ikustera zijoazten langileak zirela erantzun ziguten eta goiko ingurua aztertu ondoren Totorako bidean utziko gintuztela esan ere. A ze poza hartu genuena!!!!. Azkenean eguerdirako iritsi ginen Totorara eta bazkaltzeko dirua ere geneukanez eguneko oparirik politena izan genuen. Totoran bazkaldu ondoren La Playa deituriko lekura iritsi ginen furgoneta baten atzeko aldean eta gure azken xoxak Santa Teresa herriraino iristeko taxi batean utzi genituen. Egia esanda behar genuen baino diru gutxiago geneukan baino gizonak gure aurpegiak ikusita eta inguruan dirua ateratzeko aukerarik gabe motxilak maleterotik ateratzen lagundu eta bidai ona opa ondoren eguneko azken abenturarekin abiatu ginen.

Santa Teresatik Cuscora doan trena Aguascalientesetik igarotzen da baino dirurik gabe trenbidearen ondotik iristen gara leher eginda hiru ordu beranduago. Gaua egiten zaigu bidean eta aurkitzen dugun lehenengo hotelean gela bat hartu ondoren dutxa beroa eguneko oparirik hoberena izan da. Dutxaren ondoren beko jatetxean jan ditugun pizzak izan dira eguneko bigarren oparia eta hirugarrrenaren bila joan gara afaldu ondoren. Gelara iritsi eta orduan iritsi zait eguna okertu duen mezua, " Iñigok buruaz beste egin du Edinburgon". Negar egiten hasi eta kriston inpotentzia sentitu det. Ain urruti egonda eta inorekin hitz egiteko aukerarik izan gabe Aoifek laguntzen dit gaueko amesgaiztoak usatzen. Hurrengo goiza presarik gabe hartzen dugu, herria ezagutu eta indarrak berreskuratzeko. Aguascalientes oso turistikoa da eta janari aldetik oso aukera zabalekoa. Beraz, egun guztia jaten eta atseden hartzen pasatu dugu kafetegi eta jatetxe ezberdinetan eta Machu Pichuko igoera hurrengo egunerako utziko dugu.

Igoera eskaileretatik egitea erabaki dugu autobusean egin ordez. Goizean goiz atera gara eta eguerdia baino lehenago lekuaz gozatzen geunden. Bueltaxka bat egin ondoren leku ikusgarri bat aukeratu eta bertan pasa dugu eguna gune arkeologiko inka honen energiaz gozatzen. Kriston eguraldia egin du eta eguzkia izkutatu aurretik txoko bat aukeratu eta Iñigo eta Aoiferen ama agurtu ditugu. Paper batetan gure sentimenduak idatzi eta bi harriren ateko zirrikitu batetan gorde ditugu. Oso momentu unkigarria izan da eta besarkada batekin bukatu dugu gure agurra.